KUNST IN OPSTAND

14 november 2021 - 16 januari 2022
Aanknopingspunt voor de tentoonstelling is het ‘liber amicorum’ (vriendenalbum) dat de socialistische voorman Ferdinand Domela Nieuwenhuis op 1 april 1904 kreeg aangeboden. Het album werd gemaakt ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van Recht voor allen, de eerste Nederlandse socialistische krant die in 1879 door Domela Nieuwenhuis werd opgericht. In het album zijn 56 bijdragen van toenmalige geëngageerde schrijvers en kunstenaars opgenomen. De bladen zijn het toonbeeld van hoe artistiek engagement er in de late 19e en vroege 20e eeuw uitzag.

In navolging van de kunstenaars in 1904 tonen maatschappelijk betrokken hedendaagse kunstenaars werk waarin een actueel maatschappelijk vraagstuk aan de kaak gesteld wordt. De thema’s zijn o.a.: racisme, seksisme, feminisme, klimaatverandering, milieu, migranten en ouderdom/eenzaamheid. Deelnemende kunstenaars zijn o.a. Ton Meijer, Anja Lofvers, Noor Agter, Edmond Spierts, Christian Menamortu, Faisel Saro, Peter Hiemstra en Hans Kuné.

De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met Galerie Forma Aktua in Groningen. In Museum Heerenveen is de tentoonstelling te zien van 14 november 2021 t/m 16 januari 2022.

Album Amicorum

Begin april 1904 werd herdacht dat het 25 jaar geleden was dat het eerste nummer van Recht voor allen verscheen. Dit blad bestond op dat moment al vier jaar lang niet meer. De oorspronkelijke initiatiefnemer, Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), leefde echter nog wel. Verreweg het grootste gedeelte van de herdenking was een directe eerbetuiging aan hem. Op Goede Vrijdag 1 april werd Domela bij zijn huis bezongen. Op de feestavond in het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam werd Domela flink in het zonnetje gezet. Hij kreeg een fraai beeld van de Belgische beeldhouwer Constantin Meunier aangeboden en hij ontving een album in zwijnslederen band, met zilver gemonteerd en voorzien van een zilveren plaat ingelegd met stenen van bloedkoraal, waarop gegraveerd staat: ‘Aan den man van karakter, den onbaatzuchtigen strijder, den eerlijken volksvriend, aan Ferdinand Domela Nieuwenhuis, 1879-1904’. Hierin brachten sympathiserende kunstenaars en partijgenoten uit binnen- en buitenland een hommage aan ‘den onbaatzuchtigen strijder, den eerlijken volksvriend’ Domela Nieuwenhuis.

Het Album Amicorum bevat 52 bladen met bijdragen van 76 verschillende personen. Brieven en herinneringen van Pierre Kropotkine, Gustav Landauer, Christiaan Cornelissen en alexander Cohen. Gedichten van Frederik van Eeden, A.D. van Egmond en Edouard Jacobs. Tekeningen van Jan Toorop, Kees van Dongen en Walter Crane, aquarellen van Anton Heijenbrock en H.J. Haverman. Zelfs muziekstukken en foto’s zitten erbij. De beeldende kunst bijdragen uit het boek zullen op de tentoonstelling te zien zijn.

Hedendaags engagement

In navolging van de kunstenaars in 1904 tonen achttien maatschappelijk betrokken hedendaagse kunstenaars uit het noorden werk waarin een actueel maatschappelijk vraagstuk aan de kaak gesteld wordt. Engagement binnen de kunst ontstaat als een kunstenaar zich ergens bij betrokken voelt. Hierdoor wordt de esthetische waarde van het kunstwerk niet meer als meest belangrijk gezien, maar een buiten de kunst gelegen functie die doorgaans van politieke of sociale of emancipatorische aard is. De inhoud, de boodschap, van het kunstwerk staat centraal. De kunstenaars van Kunst in Opstand zijn met hun werk betrokken bij de maatschappij en willen met hun werk commentaar leveren op de wereld om ons heen. De thema’s zijn o.a.: racisme, seksisme, feminisme, klimaatverandering, milieu, migranten en ouderdom/eenzaamheid. Deelnemende kunstenaars zijn:

Noor Agter
Susan Baxter
Anneliet van Beelen
Irene van Breest Smallenburg
Cristian Buruiana
Hugo Galama
Ron Glasbeek
Peter Hiemstra
Lilian Anneloes Klasens
Anja Lofvers
Ton Meijer
Rueben Millenaar
Faisel Saro
Jedidja Smalbil
Edmond Spierts
Kristin Stobbink
Cindy Timmer
Anne Caesar van Wieren